Cyfryzacja w medycynie – ile możemy na tym zyskać?

Jednym z pierwszych bardzo ważnych elementów cyfryzacji opieki zdrowotnej jest elektroniczny zapis pacjenta. Narzędzie to byłoby niezwykle przydatne zarówno dla pacjentów (aby mieli łatwy dostęp do zapisu całej historii choroby), jak i dla lekarzy (którzy mogliby mieć na wyciągnięcie ręki, odpowiednio, informacje o przebiegu, stanie, badaniach i leczeniu pacjenta, aby przekazać je innym specjalistom).

Inne kluczowe elementy w dyskusji o digitalizacji to:

• bezpieczeństwo i interoperacyjność systemów przechowywania, dostępu i przesyłania danych;
• zwiększenie dostępności usług cyfrowych dla osób starszych i niepełnosprawnych;
• konserwacja i wytyczne dla użytkowników;
• szkolenia techniczne dla użytkowników w zakresie obsługi tych technologii.

Jedną z wad tego okresu jest to, że ze względu na pandemię cyfryzacja różnych dziedzin życia ludzkiego stała się nie tylko konieczna, ale wręcz obowiązkowa i pilna, co jest również wielką zaletą. Można poniekąd powiedzieć, że to za sprawą pandemii świat zdał sobie sprawę, że cyfryzacja jest możliwa w znacznie większym stopniu, i możliwa do wdrożenia lepiej i szybciej, niż wcześniej sądzono. Na przykład pacjenci, personel medyczny i pracownicy służby zdrowia są obecnie bardziej otwarci na digitalizację dokumentacji medycznej. Sztuczna inteligencja pomaga także obecnie w znacznym stopniu w identyfikacji i wspieraniu osób w różnych obszarach ryzyka, a także w komunikacji między pacjentami a lekarzami.

Zmusiło to różne podmioty świadczące usługi opieki zdrowotnej do dostosowania się - czasem w biegu - i stworzenia infrastruktury cyfrowej, zwiększając elastyczność systemu opieki zdrowotnej i jego zdolność do zapewnienia kompleksowej opieki dużej liczbie pacjentów w różnych miejscach.

Warta wspomnienia jest między innymi recepta online tanio. Tradycyjna recepta miała swoje wady, których nie posiada jej wersja elektroniczna. W dodatku świetnie współgra ona z teleporadą, ponieważ lekarz może od razu przepisać pacjentowi stosowne lekarstwa.

Ciekawość wzbudzają również zmiany wdrażane w innych państwach. Na przykład sposób, w jaki korzysta się z nowoczesnych oprogramowani. Są one wykorzystywane m.in. do gromadzenia danych w celu analizy kluczowych wskaźników wydajności, ale także do zarządzania materiałami eksploatacyjnymi wykorzystywanymi w szpitalu i na oddziałach chirurgicznych (ich liczba, planowanie, symulacje). Może to usprawnić całą organizację szpitala z medycznego, administracyjnego, logistycznego, a nawet komunikacyjnego punktu widzenia, w tym zoptymalizować przepływ pacjentów, zadania personelu, monitorowanie czasu na sali operacyjnej, przekazywanie informacji rodzinom itp.

Cyfryzacja wymaga jednak oczywiście standardów jakości w zakresie sposobu gromadzenia, rozpowszechniania i wykorzystywania informacji, a także ich wzajemnego powiązania. Na przykład karta zdrowia jest obecnie systemem, który gromadzi głównie dane o korzystaniu z ubezpieczenia zdrowotnego, czyli dane finansowe, a jedynie bardzo niewiele danych klinicznych o pacjencie - a właśnie te byłyby niezwykle przydatne (w formie elektronicznej dokumentacji) zarówno dla pacjentów, jak i lekarzy.

Inną bardzo widoczną zaletą digitalizacji jest to, że informacje, np. dokumenty medyczne, nie krążą już w formie papierowej, co pozwala zaoszczędzić czas, energię i zasoby. Szpitale mogą zostać połączone cyfrowo za pomocą portalu medycznego, który zapewnia pacjentom łatwy dostęp do ich własnej dokumentacji medycznej, zwiększa ich zaangażowanie, poprawia przejrzystość działań medycznych, a jednocześnie oszczędza czas zarówno pacjentów, jak i lekarzy, przyczyniając się do zmniejszenia liczby pacjentów w szpitalach.

Dziedzina technologii medycznych, w tym cyfryzacja zdrowia, telemedycyna, elektroniczne kartoteki pacjentów, wyraźnie (a w ostatnim roku bardzo szybko) się rozwija, zarówno dzięki zapotrzebowaniu ze strony pacjentów, lekarzy i placówek służby zdrowia, jak i licznym inicjatywom technicznym i rozwiązaniom oferowanym przez dostawców usług w zakresie cyfryzacji, informatyki i sztucznej inteligencji. Oczywiste jest także, że Polska nadal ma wiele wyzwań i problemów do rozwiązania w celu optymalnego wdrożenia tych systemów, w tym infrastrukturę techniczną dostępną dla lekarzy, ale także dla pacjentów, zapoznanie użytkowników z tymi systemami (zarówno personelu medycznego, jak i pacjentów), potrzebę poprawy połączeń między systemami cyfrowymi, stałą troskę o bezpieczeństwo danych i optymalne ich wykorzystanie (zarówno w celu zwiększenia efektywności pracy lekarzy, jak i dostępu pacjentów do usług medycznych), regulacje prawne i zasady wdrażania telemedycyny.

Jak podkreśla większość ekspertów, na licznych przykładach praktycznych widać, że istnieją dobre techniczne i wizjonerskie przesłanki do cyfryzacji opieki zdrowotnej w Polsce, istnieje popyt na takie usługi i ich podaż. Ponadto pandemia (wraz z "wymuszoną", szybką digitalizacją, do której w dużej mierze zmusiła wszystkich) stanowi zarówno wyzwanie, jak i szansę dla rozwoju i optymalizacji usług digitalizacji w służbie zdrowia.

Ważne jest również to, aby ludzie sami wiedzieli, w jaki sposób korzystać z cyfryzacji. Na przykład e zwolnienie online może znacznie uprościć nam otrzymywanie L4. Pamiętajmy natomiast o tym, że jeśli czujemy się źle, to powinniśmy skontaktować się z lekarzem i dowiedzieć się, w jaki sposób powinniśmy postępować, aby nasz stan zdrowia uległ poprawie.

materiał partnera