Wywłaszczenie nieruchomości pod osiedla mieszkaniowe

Odzyskanie wywłaszczonej nieruchomości – co zrobić?

W niektórych przypadkach możliwe jest odzyskanie nieruchomości odebranej w drodze wywłaszczenia (przeczytaj więcej o wywłaszczeniu na stronie wywlaszczenie.pl ).. Ten artykuł opisuje sytuacje, w których jest to możliwe oraz wymogi dotyczące zwrotu wcześniej otrzymanego odszkodowania.

Kiedy można domagać się zwrotu wywłaszczonej nieruchomości?

Wywłaszczenie, jako proces, musi służyć wyraźnie określonemu celowi publicznemu, takiemu jak np. budowa obiektów użyteczności typu szpital. Wywłaszczenia mogą przeprowadzać jedynie Państwo lub samorządy, a strona powinna otrzymać słuszne odszkodowanie bądź nieruchomość zamienną. Mienie należące do Skarbu Państwa nie podlega wywłaszczeniu, z wyjątkiem sytuacji, gdy chodzi o ograniczone prawa rzeczowe obciążające taką nieruchomość.

Jeżeli realizacja projektu, dla którego nieruchomość została wywłaszczona, nie rozpocznie się w ciągu 7 lat od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna, lub projektu nie dokończono w ciągu 10 lat, mienie może zostać uznane za zbędne na ten cel. Wówczas poprzedni właściciel lub jego spadkobiercy mogą ubiegać się o jego zwrot. Aby to zrobić, muszą złożyć odpowiedni wniosek do starosty. Zwrot nieruchomości wiąże się z obowiązkiem zwrócenia otrzymanego odszkodowania wraz z waloryzacją (lub nieruchomości zamiennej). W przypadku wywłaszczeń sprzed 5 grudnia 1990 roku, zwaloryzowane odszkodowanie nie może być wyższe niż 50% aktualnej wartości nieruchomości.

Prawo do ubiegania się o zwrot nieruchomości wygasa po upływie 20 lat od momentu, gdy decyzja wywłaszczeniowa stałą się ostateczna.

Niezrealizowanie celu wywłaszczenia

Dawny właściciel może ubiegać się o zwrot nieruchomości sądownie, jeśli jest ona wykorzystywana inaczej, niż przewidywał to cel wywłaszczenia. Dla przykładu, jeżeli nie zostało zrealizowane wywłaszczenie nieruchomości pod drogę, ale zamiast tego powstało boisko. Sądy oceniają wtedy, czy cel wywłaszczenia został zrealizowany. Interpretacje mogą się różnić, gdy to nastąpiło, ale minęło 10 lat od wywłaszczenia – niektóre sądy orzekają o zwrocie, inne nie. Organy administracyjne powinny poinformować byłego właściciela o zmianach planów dotyczących wywłaszczonej nieruchomości. Osoba chcąca odzyskać mienie nie może wówczas zgodzić się na zmianę celu.

W razie sprzedaży przez organ wywłaszczonego mienia, gdy cel wywłaszczenia nie został osiągnięty, uznaje się, że organy nie mają podstaw prawnych do wyegzekwowania nieruchomości od osoby trzeciej, aby przekazać ją dawnemu właścicielowi. W takim wypadku strona może dochodzić odszkodowania na drodze sądowej.