Nadmierna potliwość – jak z nią walczyć?

Czym jest pot i dlaczego powstaje? 

Pod względem składu pot jest roztworem soli w 98% składającym się z wody. Ma słony smak, ale wbrew pozorom jest bezwonny. Pozostałe 2% to głównie kwas moczowy i mlekowy, tłuszcze, amoniak, mocznik, cukry i minerały (m.in. wapń, potas, żelazo). Skład potu zależy od wielu czynników, głównie diety, stanu układu hormonalnego, czy warunków klimatycznych. 

Pot wydzielany jest przez ok. 3–4 miliony gruczołów potowych, wśród których wyróżnia się gruczoły ekrynowe i apokrynowe. Pierwsze z nich w największej ilości znajdują się na dłoniach i stopach, a w mniejszej ilości pokrywają praktycznie całą powierzchnię ciała, oprócz warg i sfer intymnych. Z kolei gruczoły apokrynowe zlokalizowane są tylko w skórze owłosionej, tym samym ich wydzielina znajduje ujście nie bezpośrednio przez naskórek, a przez mieszki włosowe. 

W ciągu każdego dnia gruczoły potowe wydzielają łącznie ok. 0,5–0,75 litra potu. Podstawowymi funkcjami tej wydzieliny są:

• obniżanie temperatury ciała,
• usuwanie zbędnych produktów przemiany materii,
• oczyszczanie ciała z toksyn,
• ochrona i nawilżanie skóry.  

Jak rozpoznać nadmierną potliwość? 

Pot praktycznie nie ma zapachu. Uważa się jednak, że zawiera on feromony, które warunkują indywidualną woń każdej osoby. Przykry zapach powstaje dopiero po kontakcie potu z bakteriami obecnymi na skórze. Możemy to zauważyć np. pocąc się tuż po kąpieli – wówczas ciało staje się mokre, ale nie towarzyszy temu nieprzyjemna woń. Z kolei pocenie w ciągu dnia zwykle występuje jednocześnie z przykrym zapachem, co jest największą przyczyną dyskomfortu. 

Normalne jest, że pocimy się bardziej w trakcie intensywnego wysiłku fizyczne, pod wpływem emocji, czy w upalny dzień, kiedy objętość wydzieliny może wynosić nawet 2–3 litry w ciągu doby. Niektórym osobom dokucza jednak nadmierna potliwość, określana jako hiperhydroza. O przypadłości tej mówimy, gdy pot wydzielany jest w nadmiarze bez wyraźnej przyczyny, czyli pomimo braku aktywności, czy przy niskiej temperaturze otoczenia. U osób z nadmierną potliwością aktywność gruczołów potowych może być potęgowana już przy minimalnym bodźcu, a ilość wydzielanego potu znacznie przekracza potrzeby fizjologiczne organizmu.  

Od czego zacząć walkę z nadpotliwością? 

Wyróżnia się nadpotliwość pierwotną, która wynika z nadaktywności gruczołów potowych, jak i wtórną, za którą mogą odpowiadać różne czynniki, takie jak np.:

• schorzenia endokrynologiczne;
• choroby układu nerwowego; 
• zmiany nowotworowe;
• stosowane leki, np. antydepresyjne;
• nadużywanie alkoholu;
• nadwaga i otyłość;
• zaburzenia hormonalne. 

Podstawą leczenia faktycznej hiperhydrozy jest ustalenie przyczyny. 

Sposoby walki z nadpotliwością 

Najbardziej dokuczliwe jest pocenie owłosionej skóry, czyli okolicy pach, sfer intymnych, czy skóry głowy. W ujściach mieszków włosowych znajduje się największa ilość bakterii, dlatego też potliwość na tych obszarach wiąże się z nieprzyjemnym zapachem. Podstawą walki z nadmierną potliwością jest prawidłowa higiena, która pomaga zredukować nieprzyjemną woń, ale niestety zwykle nie jest ona wystarczająca, aby pozbyć się kłopotliwych plam. 

Miejscowo stosuje się dezodoranty, które neutralizują nieprzyjemny zapach. Ich skuteczność ogranicza się jednak do maksymalnie kilku godzin. Gruczoły potowe można natomiast zablokować za pomocą antyperspirantów. Preparaty takie zwykle bazują na solach glinu, które zwężają ujścia gruczołów potowych. Efekt utrzymuje się nieco dłużej, nawet kilka dni.  

Wsparcie dla osób borykających się nadmierną potliwością oferuje również medycyna estetyczna. Zabieg polegający na przezskórnym podaniu toksyny botulinowej w partie ciała najbardziej narażone na potliwość daje długotrwałe efekty. Po zabiegu takim objawy potliwości na dłoniach, stopach, czy pachach ustępują na okres ok. szczęściu miesięcy, a niekiedy nawet na roku.

Materiał partnera