Edward Marszałek, rzecznik Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krośnie przypomina, że propozycja rezerwatu przyrody „Dolina potoku Olchowatego” pojawiła się już w 1995 roku w ramach prac prowadzonych przez Biuro Urządzania Lasu i Gospodarki Leśnej Oddział w Przemyślu.
- Proponowano wówczas powierzchnię 831,84 hektarów. Od tego czasu obszar ten był wyłączany z planowego użytkowania - informuje Edward Marszałek.
W 2000 roku Zarząd Zespołu Karpackich Parków Krajobrazowych w Krośnie opracował dokumentację do utworzenia rezerwatu przyrody "Dolina potoku Olchowatego". Wniosek w tej sprawie, w 2022 roku, skierowało też Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków.
Wiosną ubiegłego roku leśnicy z RDLP w Krośnie wnieśli o uznanie tego obszaru za rezerwat, w ramach inicjatywy PGL Lasy Państwowe "100 rezerwatów na 100-lecie Lasów Państwowych".
- W czerwcu przy udziale pracowników Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Rzeszowie, Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krośnie oraz Nadleśnictwa Komańcza została przeprowadzona lustracja terenowa projektowanego rezerwatu, która potwierdziła zasadność objęcia tego miejsca ochroną - opowiada Edward Marszałek.
Dwa miesiące później propozycja została poddana konsultacjom społecznym i przedstawiona Regionalnej Radzie Ochrony Przyrody, która na październikowym posiedzeniu zaopiniowała ją pozytywnie.
- Ponieważ istotnym elementem rezerwatu w obecnej postaci są Jeziorka Duszatyńskie, chronione już w ramach rezerwatu "Zwiezło", przyjęto nazwę "Zwiezło w dolinie Olchowatego" dla całości obiektu obejmującego obecnie ponad 484 hektarów - tłumaczy Edward Marszałek.
Łukasz Lis, rzecznik RDOŚ w Rzeszowie dodaje, że pierwotna nazwa rezerwatu "Zwiezło" wzięła się stąd, że mieszkańcy tych terenów nie używali terminu osuwisko.
- Mówili, że "ziemia się zwiezła". Dlatego też zdecydowaliśmy, że nazwa powiększonego rezerwatu będzie nawiązywać do tego historycznego określenia. Oddaje ona zarówno wyjątkowość osuwiska, ale i kluczową rolę całej doliny potoku Olchowatego w strukturze przyrodniczej tego miejsca - podkreśla Łukasz Lis.
Zarządzenie w sprawie rezerwatu przyrody "Zwiezło w dolinie Olchowatego" zostało podpisane w ostatnim dniu 2024 roku przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Rzeszowie.
Oznacza to, że malowniczy rezerwat przyrody "Zwiezło" z pierwotnych 1,97 ha został powiększony do imponujących 484,26 ha.
Obejmuje on dolinę potoku Olchowatego, prawego dopływu Osławy, oraz tereny osuwiskowe, które utworzyły słynne Jeziorka Duszatyńskie.
- Celem ochrony jest zachowanie dwóch górskich jezior powstałych przez znaczne osuwiska na stokach góry Chryszczata oraz porośniętej drzewostanem doliny potoku Olchowatego wraz z procesami osuwiskowymi - tłumaczy Łukasz Lis.