Bitwa Karpacko – Dukielska to jedno z najbardziej krwawych starć zbrojnych, które rozegrało się podczas II wojny światowej w Polsce. Zacięte walki państw sojuszniczych z hitlerowską armią toczyły się od września do listopada 1944 r. na dukielszczyźnie oraz w rejonie słowackiego Presova.
Jedna z pancernych potyczek miała miejsce w rejonie Chyrowej, która ze względu na jej dramatyczny przebieg została nazwana bitwą w „Dolinie śmierci”. Według historyków walki o Przełęcz Dukielską pochłonęły blisko 100 tys. ofiar.
Gości powitał burmistrz Dukli Andrzej Bytnar. Następnie głos zabrał starosta krośnieński Jan Pelczar, który przedstawił rys historyczny operacji karpacko - dukielskiej.
- Po raz kolejny spotykamy się na cmentarzu wojennym w Dukli, gdzie spoczywa najwięcej żołnierzy poległych podczas operacji dukielsko-preszowskiej. Pragniemy w tym miejscu, nieopodal sanktuarium świętego Jana z Dukli, pomodlić się w intencji ofiar działań wojennych, oddać im cześć. Polska tradycja osadzona w wartościach chrześcijańskich skłania nas do zachowania w pamięci ogromu poświęcenia i cierpień ludzi wywodzących się z różnych narodowości, którym na obecnej ziemi przyszło walczyć i umierać za sprawy nie zawsze im bliskie. Pamięć bezmiaru przelanej krwi i zniszczeń materialnych przekazywana z pokolenia na pokolenie, miała wpływ na sposób myślenia współcześnie żyjących mieszkańców ziemi krośnieńskiej, stając się ważnym elementem naszej zbiorowej świadomości. Dlatego takimi uroczystościami jak dzisiejsza, pragniemy oddać cześć poległym i podkreślić, że nie jest nam obojętny los tych najczęściej młodych ludzi, którzy spoczywają na miejscowym cmentarzu. Przechowanie pamięci o nich to nasz obowiązek wobec przyszłych pokoleń Polaków - powiedział starosta Jan Pelczar.
Modlitwę za poległych wygłosił o. Tacjan Mróz, gwardian klasztoru, kustosz sanktuarium św. Jana z Dukli i proboszcz parafii pw. św. Jana z Dukli.
Asystę wojskową i oprawę muzyczną przygotowali uczniowie klas mundurowych Liceum Ogólnokształcącego i Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” z Rymanowa. Przed złożeniem przez delegacje wieńców i zniczy przed pomnikiem leżącego żołnierza pieśń "Śpij kolego" odśpiewała Joanna Litarowicz.
Oddając hołd poległym delegacje poszczególnych władz, organizacji kombatanckich i mundurowych, młodzież złożyły wieńce na cmentarzu wojennym. W imieniu Powiatu Krośnieńskiego wieniec złożyli starosta Jan Pelczar, przewodniczący Rady Powiatu Andrzej Krężałek, radni powiatu Józefa Winnicka – Sawczuk oraz Józef Bek.
Obecna na uroczystości wicewojewoda podkarpacki Jolanta Sawicka w swoim wystąpieniu zwróciła uwagę, jak ważna jest pamięć o naszej przeszłości i historii.
- Każdego roku miejsca upamiętniające walki stoczone jesienią 1944 roku po obu stronach granicy zapełniają się ludźmi, którzy przybywają tu, by wspólnie oddać hołd żołnierzom poległym w tym trudnym boju. Jako mieszkańcy terenów naznaczonych krwawą historią jesteście tymi, którzy powinni tę pamięć pielęgnować i przekazywać ją dalej. Jestem przekonana, że dzisiejsze wydarzenie przywołujące pamięć o tragicznych walkach roku 1944 na długo pozostanie w sercach uczestników, zacieśniając współpracę między sąsiadującymi ze sobą miejscowościami po obu stronach granicy oraz przyczyni się do rozpowszechniania informacji na temat operacji karpacko-dukielskiej wśród społeczności zamieszkującej pamiętne tereny walk, jak i mieszkańców całego naszego województwa - powiedziała wicewojewoda.
W obchodach operacji karpacko – dukielskiej udział wzięli m.in. wicewojewoda podkarpacki Jolanta Sawicka, przedstawiciele władz Powiatu Krośnieńskiego ze starostą Janem Pelczarem, przewodniczącym Rady Powiatu Andrzejem Krężałkiem oraz radni Józefa Winnicka – Sawczuk i Józef Bek. UM w Dukli reprezentowali burmistrz Andrzej Bytnar, zastępca burmistrza Łukasz Piróg, przewodniczący Rady Miejskiej Mariusz Folcik, komendanci: KMP w Krośnie insp. Leszek Buryła, KM PSP w Krośnie st. bryg. Zbigniew Nowak i WKU w Jaśle ppłk Andrzej Nykiel. Kombatantów reprezentował Kazimierz Korczykowski, prezes Związku Kombatantów i Byłych Więźniów Politycznych oddział w Krośnie. Udział w uroczystościach wzięła również delegacja ze Słowacji z burmistrz Svidnika Marcelą Ivancovą, Samodzielnego Publicznego Pogotowia Ratunkowego w Krośnie i poczty sztandarowe.
Źródło: Starostwo Powiatowe w Krośnie, KMP Krosno