Prawie 120-letnia willa "Lutnia" w Iwoniczu-Zdroju została wpisana do rejestru zabytków

Willa "Lutnia" została wzniesiona jako "Luna" w 1905 roku, w okresie intensywnej rozbudowy uzdrowiska. Powstała na wzór istniejącej zabudowy uzdrowiskowej kształtowanej w nawiązaniu do tzw. stylu szwajcarskiego i późnoklasycystycznego nurtu rodzimej architektury polskiej. Po II wojnie światowej budynek funkcjonował jako dom wczasowy, ośrodek szkoleniowo-wypoczynkowy, a od lat 90-tych XX wieku poczta i telekomunikacja. W chwili obecnej willa ma nowego właściciela i jest nieużytkowana.

W komunikacie na stronie internetowej Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Przemyślu możemy przeczytać, że willa "Lutnia" wyróżnia się wśród zabudowy Iwonicza-Zdroju okazałością, opracowaniem detalu i materiałem wykonania. Reprezentuje ponadregionalny, międzynarodowy typ budynku stosowany w miejscowościach zdrojowych na terenie ówczesnej Europy. 

Wojewódzki Konserwator Zabytków uzasadniając decyzje o wpisaniu willi do rejestru zabytków dodaje, że budynek – jako świadek dziejów uzdrowiska i jego mieszkańców oraz całego regionu – jest ważnym źródłem dla badaczy historii regionu, jak również Polski i Europy oraz wpływu międzynarodowej architektury na regionalne budownictwo rodzime, zwłaszcza że reprezentuje typ budynków stosunkowo nielicznych na terenie województwa podkarpackiego.

W komunikacie WUOZ w Przemyślu czytamy, że willa, pomimo przekształceń, jest zabytkiem o dużej wartości historycznej, świadczącym o historii uzdrowiska oraz jego założycieli i właścicieli, rodziny Załuskich. Zachowała autentyzm materiału, struktury i formy pierwotnego obiektu wzniesionego jako pensjonat oraz fizyczne cechy kojarzące się z architekturą zdrojową.

Konserwator zabytków zwraca uwagę, że obecny stan techniczny willi jest efektem wcześniejszych zaniedbań oraz nieużytkowania go w ostatnich latach.

opr. tom
Zdjęcia: B. Janusz WUOZ Przemyśl