Co to jest ornat i co oznacza jego kolor w kościele katolickim?

Czym jest ornat?

Ornat to główny, najbardziej widoczny element zakładany przez kapłana podczas liturgii. Jego krój i tym samym wygląd zmieniał się na przeciągu stuleci. Jeśli chodzi o ornaty, kluczową rolę odgrywa jego kolor – biały, zielony, czerwony, fioletowy lub czarny. Nie zmienia to jednak faktu, że na ornaty wyróżniają też kunsztowne hafty czy elementy graficzne z m.in. z wizerunkiem Jezusa Chrystusa.

W dzisiejszych czasach ornat stanowi płat materiału w odpowiednim kolorze z wycięciem na głowę. Nie jest to jednak jedyna część ubioru duchownego. W zależności od wykonywanych czynności czy sakramentu księża zakładają albę, cingulum, humerał, stułę kapę czy właśnie ornat.

Co oznaczają kolory ornatów?

Ornat biały

Kolor biały to symbol czystości. Najczęściej białe ornaty kojarzymy z czasem najważniejszych świąt w roku liturgicznym. Rzeczywiście, duchowni przywdziewają biały ornat w dni świąteczne obejmujące czas Wielkanocy i Bożego Narodzenia. Oprócz tego, księża pojawiają się w białych ornatach także z okazji wszystkich świąt Jezusa Chrystusa. Zasada ta nie dotyczy jednak świąt związanych z męką Chrystusa. Biały ornat kapłan zakłada też w dni świąteczne poświęcone świętym, którzy nie byli męczennikami.

Ornat zielony

Zielony ornat zdecydowanie widzimy w kościele najczęściej. Kapłani stosują ornaty w zielonym kolorze przez okres mający między 33 a 34 niedziele. Chodzi o dwa przedziały czasowe - czas od niedzieli Chrztu Pańskiego do Środy Popielcowej, czyli początku Wielkiego Postu oraz okres od Niedzieli Zesłania Ducha Świętego do pierwszej Niedzieli Adwentu.

Co oznacza czerwony ornat?

Czerwony ornat naturalnie kojarzymy z okresem związanym z Męką Pańską, a zatem czasem Wielkanocy. Czerwony ornat pojawia się u kapłanów w niedzielę Palmową, Wielki Piątek i w czasie liturgii związanych z Duchem Świętym.

Kiedy kapłan nakłada czarny ornat?

Czarny ornat nie pojawia się zbyt często. Wybierany jest on przy okazji mszy pogrzebowych czy mszy w intencji zmarłych.

Jakie jest znaczenie fioletowego ornatu?

Fiolet to barwa związana z pokutą. Przy sakramencie spowiedzi kapłan przywdziewa stułę właśnie w takim kolorze. Fioletowy ornat pojawia się zatem w czasie związanym z pojednaniem czyli w Adwencie, Wielkim Poście oraz podczas mszy za zmarłych i na pogrzebach.

Symbolika kolorów w kościele katolickim

Biały kolor

Biała barwa nie bez przyczyny pojawia się w ubiorze panny młodej przy zawieraniu sakramentu małżeństwa, a także w szacie chrzczonego dziecka. Biały kolor symbolizuje wszakże czystość i niewinność z czym nieodzownie związane są święta Wielkanocne czy Boże Narodzenie.

Kolor zielony

Zieleń symbolizuje nadzieję, młodość czy sprawiedliwość. Zielony jest tron Boga według Apokalipsy według świętego Jana.

Kolor czerwony

Wśród osób świeckich czerwień kojarzymy z miłością. Podobnie jest w przypadku kościoła. Czerwony kolor nawiązuje do symboliki miłości Boga, ale także do męki pańskiej i męczeństwa w ogólnym ujęciu.

Fiolet i purpura

Jak wspomniano wyżej fioletowy ornat, jak i fioletowa barwa w kościele katolickim związana jest z pokora, pokutą, żałobą czy zadumą. Stąd w konfesjonale kapłan udziela sakramentu pokuty mając na sobie fioletową stułę. W fioletowym ornacie księża pojawiają się przy ołtarzu w czasie Wielkiego Postu, Adwentu czy mszy w intencji zmarłych. Pewną odmianą fioletu jest purpura – niektóre z elementów dostojników kościoła – np. biskupów są właśnie w kolorze purpurowym symbolizując godność.

Czerń

Kolor czarny to naturalnie barwa związana z żałobą i pokutą.

Gdzie kupuje się ornaty?

Ornaty kupowane są przez parafie w sklepach liturgicznych czy sklepach z dewocjonaliami. Istnieją też specjalne sklepy z ornatami.