W bieszczadzkich lasach spotkanie z niedźwiedziem nie należy do rzadkości. - Drapieżniki niestety coraz częściej zbliżają się w pobliże ludzkich zabudowań - mówi Łukasz Lis, rzecznik RDOŚ w Rzeszowie.
Podkreśla, że niedźwiedź, pomimo sympatycznego wyglądu, jest dzikim, dużym i silnym zwierzęciem. - W sytuacji poczucia zagrożenia może reagować agresją - zaznacza.
Łukasz Lis przypomina sytuację z listopada ub. roku, kiedy to dwaj mężczyźni podeszli do gawry, w której był niedźwiedź.
RDOŚ w Rzeszowie przyznaje, że w przypadku wilków, do zagrażających życiu incydentów nie dochodzi często. - Jednak i w tym przypadku ważna jest prewencja - mówi Łukasz Lis.
Za przyczynę zbliżania się dzikich zwierząt do zabudowań RDOŚ podaje mniej lub bardziej świadome ich dokarmianie – na przykład przywabianie drapieżników do celów "turystycznych" lub fotograficznych
- To bardzo niebezpieczne, ale również skrajnie nieodpowiedzialne działanie, ze względu na przyzwyczajanie zwierząt do ludzi i łatwo dostępnego pokarmu - mówi Łukasz Lis.
Dodaje, że innym źródłem „dokarmiania” są niezabezpieczone śmietniki i kompostowniki. - W wielu przypadkach odpowiednie zabezpieczenie takich miejsc ogranicza sytuacje konfliktowe - tłumaczy rzecznik RDOŚ w Rzeszowie.
Kogo powiadomić o drapieżniku w pobliżu domu?
Wszelkie przypadki pojawienia się niedźwiedzi i innych dużych zwierząt chronionych na terenach zamieszkałych, które mogą stanowić niebezpieczeństwo, powinny być niezwłocznie zgłaszane bezpośrednio do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, który powinien podjąć adekwatne do skali zagrożenia działania lub do najbliższego komisariatu policji, lub do straży gminnej, jeżeli taka formacja funkcjonuje na terenie danej gminy.
Łukasz Lis przypomina, że Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Rzeszowie nie odpowiada za ochronę i zapewnienie bezpieczeństwa obywateli. - Może jednak podejmować współpracę z organami jednostek samorządu terytorialnego w sprawach m.in. ochrony przyrody, co też w miarę swoich możliwości robimy. W wielu konfliktowych sytuacjach, powodowanych zwierzętami chronionymi, jako pierwsi byliśmy na miejscu. Służymy również pomocą merytoryczną - mówi.
RDOŚ w Rzeszowie informuje, że w przypadku pośredniego zagrożenia istnieje możliwość uzyskania zezwolenia na płoszenie, niepokojenie lub odłów, natomiast w przypadku realnego zagrożenia – zezwolenie Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska na zabicie zwierzęcia.
- W sytuacjach naprawdę pilnych, gdy zagrożenie jest realne, udokumentowane i nie można czekać na uzyskanie zezwolenia w trybie zwykłym, zezwolenie może zostać wydane w formie ustnej - mówi Łukasz Lis.
Dodaje, że do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Rzeszowie (Wydział Spraw Terenowych I w Krośnie) należy zgłaszać przypadki stwierdzonych szkód wyrządzonych przez bobry, niedźwiedzie, rysie, wilki i żubry.
W związku z coraz częściej zgłaszanymi przypadkami podchodzenia wilków i niedźwiedzi w pobliże zabudowy ludzkiej, na podstawie materiałów Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, zostały opracowane schematy procedur postępowania w przypadku sytuacji konfliktowych, powodowanych przez dzikie zwierzęta chronione. Można się z nimi zapoznać TUTAJ.
RDOŚ w Rzeszowie przypomina praktyczne wskazówki, jak należy się zachować w miejscach gdzie mogą występować niedźwiedzie:
- Rób wszystko, aby nie zaskoczyć niedźwiedzi
- Poruszając się po lesie nie chodź bezszelestnie – śpiewaj, rozmawiaj, pogwizduj, a niedźwiedź na pewno będzie wiedział, że jesteś i się usunie lub da znać, że jest w pobliżu
- Nasłuchuj odgłosów i obserwuj teren (niedźwiedź się usunie lub da znać że jest w pobliżu)
- Staraj się poruszać z wiatrem
- Widząc świeże tropy niedźwiedzia nie podążaj w ich kierunku
- Omijaj gęstwiny, młodniki, jeżeli nie musisz w nie wchodzić
- Poruszaj się drogami i szlakami
- Idąc z psem nie puszczaj go luzem
- Nie zostawiaj jedzenia, nie karm zwierząt, nie wyrzucaj odpadków spożywczych w pobliżu zabudowań – może to zwabić niedźwiedzia
Co zrobić w przypadku spotkania niedźwiedzia?
- Zachowaj spokój i nie panikuj
- Nie zbliżaj się do niedźwiedzia
- Wycofaj się cicho i powoli – nie biegnij
- Podczas bliskiego spotkania nie patrz drapieżnikowi w oczy (dla zwierzęcia to sygnał agresji)
- Gdy widzisz, że dojdzie do bezpośredniego ataku, postaraj się odwrócić uwagę niedźwiedzia, kładąc przed sobą jakiś przedmiot (plecak, kurtkę, coś znacznego)
- W przypadku, kiedy to nie pomoże połóż się na brzuchu lub w pozycji embrionalnej. Rękami osłaniaj szyję i głowę. Kiedy atak ustanie, pozostań w pozycji leżącej i poczekaj aż niedźwiedź się oddali