Karpatka rozpoczęła drążenie tunelu na odcinku S19 Rzeszów Południe-Babica

Drążenie tunelu zostało opóźnione przez wykrycie metanu. 

- W lipcu ubiegłego roku, podczas próbnych pompowań, które miały na celu obniżenie zwierciadła wody na potrzeby drążenia tunelu maszyną TBM, stwierdzono ulatnianie się gazu. Pojawił się on w 2 z 44 otworów studziennych - przypomina Joanna Rarus, rzecznik rzeszowskiego oddziału Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad.

Wykonawca wstrzymał prace związane z próbnym pompowaniem oraz wierceniem pozostałych studni, w celu zapewnienia bezpieczeństwa personelowi pracującemu na budowie. 

Przy użyciu odpowiedniego sprzętu potwierdzono w pobranych próbkach gazu obecność metanu. Pobrano także próbki do badań laboratoryjnych, które również potwierdziły obecność metanu w wodzie. 

- Występowanie gazu nie wstrzymało prac budowlanych na pozostałej części 10-kilometrowego odcinka S19 - podkreśla Joanna Rarus.

Nad rozwiązaniem problemu pracował zespół specjalistów, zarówno po stronie wykonawcy jak i inwestora. Współpracował z nimi zespół ekspertów z Akademii Górniczo-Hutniczej z Krakowa oraz Wyższy Urząd Górniczy w Katowicach oraz Okręgowy Urząd Górniczy w Krośnie.

Koniecznie było odpowiednie przygotowanie maszyny TBM do pracy w warunkach metanowych. 

- Po analizach przeprowadzonych przez ekspertów z zakresu górnictwa, w ramach doposażenia maszyny, konieczne było m.in. zamontowanie systemu czujników wykrywających obecność metanu na etapie drążenia tunelu oraz montaż zmodyfikowanego systemu wentylacji o zwiększonej wydajności umożliwiającego przewietrzanie tunelu i niedopuszczenie do gromadzenia się metanu wewnątrz wyrobiska. Niezbędna była także wymiana części podzespołów na urządzenia mogące pracować w stwierdzonych warunkach - informuje Joanna Rarus.

Zaznacza, że wszystkie te prace wynikają z zapisów unijnej dyrektywy ATEX, odnoszącej się do urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych do użytku w atmosferze potencjalnie wybuchowej. 

- Wymaga ona, aby urządzenia i maszyny, które pracują w atmosferze grożącej zapalaniem lub wybuchem metanu, posiadały odpowiednie zabezpieczenia, przede wszystkim iskrobezpieczne - tłumaczy rzeczniczka GDDKiA.

Proces drążenia tunelu podlega pod przepisy prawa geologicznego i górniczego.

- W związku z czym wykonawca opracował projekt wykonania tunelu w warunkach zagrożenia metanowego, który zyskał pozytywną opinię Komisji ds. zagrożeń w zakładach górniczych przy Wyższym Urzędzie Górniczym w Katowicach. W dalszej kolejności została przygotowana niezbędna dokumentacja, która zgodnie z przepisami została w kwietniu zatwierdzona przez Dyrektora Okręgowego Urzędu Górniczego w Krośnie. To dało nam formalnie zielone światło na przygotowanie się do rozpoczęcia drążenia tunelu - informuje Joanna Rarus.

Uzyskanie decyzji administracyjnych, doposażenie maszyny TBM oraz pozytywne wyników testów i prób pozwoliły na rozpoczęcie pracy Karpatki.

Drążenie tunelu rozpoczęło się dziś (11 lipca). Będzie miał długość 2255 metrów i będzie składał się z dwóch naw, które zostaną połączone 15 przejściami poprzecznymi oraz dodatkowym przejazdem awaryjnym. 

- Każda z naw będzie miała po dwa pasy ruchu oraz dodatkowy pas awaryjny - mówi Joanna Rarus. 

Dodaje, że technologia, know-how i maszyna do drążenia tunelu, która zostanie wykorzystana podczas budowy odcinka S19 Rzeszów Południe – Babica, zostały dostarczone przez firmę Acciona, partnera Mostostalu Warszawa.

Produkcja elementów obudowy tunelu, tzw. tubingów, odbywa się w hali prefabrykacji bezpośrednio na placu budowy. Zlokalizowana jest ona w Lutoryżu, w miejscu, gdzie docelowo będzie funkcjonowało Miejsce Obsługi Podróżnych. Hala wyposażona jest w linię produkcyjną, cztery suwnice i węzeł betoniarski. 

- Tubingi stanowią rodzaj cylindrycznej obudowy tunelu wykonanej z żelbetu. 10 połączonych tubingów tworzy pierścień. Na obudowę tunelu w Babicy wykorzystanych zostanie przeszło 2230 pierścieni - tłumaczy Joanna Rarus.

Karpatka ma 114 metrów długości i 15,16 metrów średnicy. Jej waga to 4400 ton. Posiada napęd hydrauliczno-elektryczny i 12 silników, każdy o mocy 1 megawata. Ważący 440 ton pierścień skrawający obraca się z prędkością do 2 obrotów na minutę oraz posiada 471 narzędzi służących do wiercenia. 

- Maszyna przejdzie ponad 100 metrów poniżej szczytu wzgórza Grochowiczna. Czas potrzebny na wydrążenie jednej nawy tunelu to ok. 9 miesięcy, przy sprzyjających warunkach. Następnie maszyna w ciągu trzech miesięcy zostanie odwrócona i rozpocznie drążenie kolejnej nawy tunelu - informuje Joanna Rarus.

Budowa S19 Rzeszów Południe-Babica

Kontrakt realizuje konsorcjum firm Mostostal Warszawa i Acciona Construccion Umowa na kwotę ok. 2,2 mld zł podpisana została w lipcu 2020 roku. Prace budowlane rozpoczęły się w kwietniu 2022 roku. Aktualne zaawansowanie robót to ok. 40 procent.

W ramach inwestycji powstanie węzeł Babica zlokalizowany w pobliżu skrzyżowania DK19 z DW988. Zakres prac obejmuje także budowę obiektów inżynierskich, w tym tunelu o długości 2,3 km, sześciu estakad, dwóch wiaduktów nad S19, bezkolizyjnego przejazdu nad linią kolejową w ciągu istniejącej DK19, trzech przejść dla zwierząt i jednego przejazdu pod S19.

W ramach umowy wybudowane zostanie również pierwsze w województwie podkarpackim Centrum Zarządzania Tunelem. Inwestycja obejmuje także budowę dwóch Miejsc Obsługi Podróżnych (MOP): MOP Lutoryż (kierunek Rzeszów i Barwinek) oraz dwóch lądowisk dla śmigłowców Lotniczego Pogotowia Ratunkowego (na MOP Lutoryż w kierunku Rzeszowa i przy Centrum Zarządzania Tunelem).

Aktualnie wykonawca prowadzi roboty we wszystkich branżach, czyli drogowej, mostowej oraz tunelowej. W branży drogowej zaawansowanie prac wynosi 57 procent.

- Realizowane są roboty ziemne (wykopy i nasypy) oraz układane są warstwy konstrukcyjne na trasie głównej i dodatkowych jezdniach - wylicza Joanna Rarus.

Zaawansowanie prac mostowych wynosi 76 procent. 

- Najbardziej zaawansowane są roboty na estakadach w Racławówce, Mogielnicy i Lutoryżu, gdzie wykonano już ustroje nośne. Aktualnie trwają prace związane z wykonaniem wyposażenia obiektów - informuje rzeczniczka GDDKiA. 

Portal południowy tunelu wykonany został w 100 proc., a portal północny w 80 proc. W zakładzie prefabrykacji kontynuowana jest produkcja prefabrykowanych segmentów obudowy tunelu.