Odsłonięto pomnik upamiętniający Żydów Baligrodzkich

Inicjatorem postawienia pomnika był Jacek Sokołowski, prezes Zarządu Polsko-Amerykańskiej Fundacji im. Rabina Menachema Mendla z Rymanowa. Partnerami projektu byli m.in. Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego oraz Michael Schudrich, Naczelny Rabin Polski, który uczestniczył w uroczystości, modlił się i wraz z arcybiskupem metropolitą przemyskim Adamem Szalem odsłonił pomnik. 

„Żydzi osiedlili się w Baligrodzie w XVII wieku i przez stulecia przyczyniali się do rozwoju regionu. Przed wybuchem II wojny światowej w Baligrodzie żyło około 1000 Żydów. Niemal wszyscy zostali wymordowani w latach Zagłady. Ich pamięć jest błogosławieństwem” 

- czytamy na monumencie, który powstał z kamienia mającego kilka tysięcy lat, a wydobytego z okolic Jasionki pod Rzeszowem. 

- Chcemy, żeby pomnik przypominał o tych ludziach, ale jest też drugi cel tego, co robimy. Pamiętamy o przeszłości i chcemy budować przyszłość. Kto nie pamięta historii nie będzie mógł liczyć na dobrą przyszłość.

- mówił Jacek Sokołowski, prezes Zarządu Polsko-Amerykańskiej Fundacji im. Rabina Menachema Mendla z Rymanowa.

- Dzisiejsza uroczystość to hołd złożony dawnym mieszkańcom tych ziem, dawnym mieszkańcom Baligrodu spoczywającym na tym cmentarzu, ludziom, którzy tworzyli tę społeczność, przyczyniali się do rozwoju gospodarczego i kulturowego swojej małej ojczyzny. Pomnik, który dzisiaj odsłaniamy, pozostanie przypomnieniem dla wszystkich mieszkańców o Żydach zamieszkujących Baligród 

- mówiła Teresa Kubas-Hul, wojewoda podkarpacki i dodała

- Dziękuję za podjęcie inicjatywy mającej na celu wybudowanie tego pomnika, dziękuję wszystkim zaangażowanym w tę sprawę. Dzięki Państwu dawni mieszkańcy Baligrodu otrzymują upamiętnienie, na które w pełni zasługują. Niech pamięć o nich trwa po wsze czasy.

- Baligród, świadek dramatycznych wydarzeń, pamięta ból i strach, jakie przyniosły ze  sobą wojny. Tutaj, na tej ziemi, zginęło wielu ludzi różnych narodowości, w tym liczni Żydzi, których pamięć dzisiaj czcimy. Odsłaniając ten pomnik, oddajemy hołd wszystkim ofiarom. Niech to miejsce przypomina nam o konieczności zachowania pamięci, by historia nie została zapomniana.

- mówił Gabriel Zajdel, Prezes oddziału podkarpackiego Stowarzyszenia Współpracy Polska-Wschód i Radny Miasta Krosna.

Cmentarz żydowski w Baligrodzie powstał w I połowie XVIII wieku. Został zdewastowany przez Niemców podczas II wojny światowej. Wywieźli oni dużą liczbę macew z cmentarza i wybrukowali nimi baligrodzki rynek. Po wojnie cmentarz niszczał opuszczony. W 1990 roku został wpisany do rejestru zabytków. 

W uroczystości uczestniczyli m.in.: wojewoda podkarpacka Teresa Kubas-Hul, Prezes Najwyższej Izby Kontroli Marian Banaś, abp Adam Szal, metropolita przemyski, Michael Schudrich, Naczelny Rabin Polski, Jacek Sokołowski, prezes Zarządu Fundacji Polsko-Amerykańskiej Fundacji im. Rabina Menachema Mendla, Gabriel Zajdel, Prezes oddziału podkarpackiego Stowarzyszenia Współpracy Polska-Wschód i Radny Miasta Krosna. Piotr Zych, II Podkarpacki Wicekurator Oświaty, Piotr Wojnarowski, Wojewódzki Komendant Podkarpackiej Wojewódzkiej Komendy OHP, Robert Stępień Wójt Gmina Baligród, Jarosław Tokarczyk, Komendant Wojewódzki Policji, Grzegorz Koczera, Komendant Powiatowy Policji w Lesku, ksiądz Roman Jagiełło, Dziekan Dekanatu Podkarpackiego Kościoa Polskokatolickiego w RP. 

Jerzy Żygadło/PUW, krosno112.pl