Ustawa wprowadzająca nowe obowiązki
Jak zaznaczyła Teresa Kubas-Hul, wojewoda podkarpacki, nowa ustawa nałożyła szereg obowiązków nie tylko na wojewodów i komendantów wojewódzkich Państwowej Straży Pożarnej, ale również na samorządowców oraz marszałka województwa. W ramach ustawy, zadania te zostały podzielone na cztery główne grupy:
- Przygotowanie organów administracji publicznej do działania zarówno w czasie pokoju, jak i w sytuacjach kryzysowych, w tym wojnie.
- Przygotowanie ludności do odpowiedniego reagowania w sytuacji zagrożenia.
- Działania związane z minimalizowaniem ryzyka wystąpienia zagrożeń.
- Reakcja w sytuacji, gdy zagrożenie już wystąpi.
Podczas spotkania szczególną uwagę poświęcono obowiązkom, które zostały przypisane poszczególnym jednostkom samorządu terytorialnego. Wójtowie, burmistrzowie i prezydenci mają do wykonania 25 zadań, a starostowie – 26. Do najważniejszych należą koordynowanie zadań związanych z ochroną ludności, organizowanie współpracy pomiędzy podmiotami odpowiedzialnymi za obronę cywilną, tworzenie i utrzymywanie zasobów ochrony ludności oraz zapewnienie infrastruktury niezbędnej do realizacji tych zadań.
Schowki, ostrzeganie i pomoc humanitarna
Wojewoda podkarpacki przypomniała również, że kluczowym elementem ustawy jest zapewnienie odpowiedniej liczby miejsc w obiektach zbiorowej ochrony ludności. Pojemność tych obiektów musi obejmować co najmniej 50% populacji w granicach administracyjnych miast i co najmniej 25% poza nimi. Obiekty te mają stanowić schronienie dla obywateli w razie zagrożenia.
Oprócz tego, samorządy będą odpowiedzialne za powiadamianie ludności o zagrożeniach, organizowanie udzielania pomocy humanitarnej oraz zapewnienie funkcjonowania urzędów gminnych i starostw w czasie kryzysu.
Wyzwania finansowe i wsparcie rządowe
Realizacja wszystkich tych zadań będzie wymagała odpowiednich funduszy, które zostały już zabezpieczone w budżecie państwa. Na ten cel przeznaczone zostaną środki w wysokości 0,3% PKB, z czego połowa trafi bezpośrednio do wojewodów, a następnie na realizację projektów ochrony ludności w gminach i powiatach. Pieniądze te będą mogły być wykorzystane na budowę i modernizację obiektów ochronnych, rozwój systemów ratowniczo-gaśniczych, zakup sprzętu, a także organizowanie szkoleń i edukacji.
Rola wojewody i współpraca z MSWiA
Wojewoda podkarpacki zaznaczyła, że realizacja 34 zadań, które spoczywają na wojewodzie, obejmuje m.in. wsparcie gmin i powiatów w realizacji zadań ochrony ludności, koordynację działań pomiędzy gminami i podmiotami ochrony ludności, a także opracowywanie wojewódzkiego planu ewakuacji ludności. Ważnym zadaniem będzie także organizacja ćwiczeń i szkoleń, które mają na celu lepsze przygotowanie samorządów do zarządzania kryzysowego.
Wojewoda zapowiedziała, że wkrótce odbędzie się spotkanie z udziałem szefa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, kierownictwa Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej oraz komendantów wojewódzkich. Celem spotkania będzie omówienie wdrażania i realizacji zadań wynikających z ustawy, a także rozwiązywanie ewentualnych problemów zgłoszonych przez samorządowców.
System alarmowy i wsparcie PSP
St. bryg. Adam Wiśniewski, zastępca Podkarpackiego Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej, podkreślił, że nowa ustawa wprowadza porządek w zakresie ochrony ludności i obrony cywilnej, jednocześnie nakładając na samorządy i służby dużo nowych obowiązków. Zaznaczył, że Państwowa Straż Pożarna już w tym roku planuje stworzenie ogólnokrajowego Systemu Ostrzegania i Alarmowania, który będzie wykorzystywał nie tylko sygnały dźwiękowe, ale także komunikaty głosowe, które umożliwią skuteczniejsze powiadamianie obywateli o zagrożeniach.